Bycie polskim Żydem to taniec dwóch tożsamości

Katolwica: Podczas wielkoczwartkowej homilii Biskup Jeż cytował słowa zamieszczone w pewnym przedwojennym tygodniku diecezjanym, mówiące o tym, ze „pewna nacja” chce zniszczyć Kościół katolicki, bo jest to jej „naturalny wróg”. Jaki jest stosunek przedstawicieli gmin żydowskich do teorii spiskowych rodem z „Mowy rabina” (antysemickiej fałszywki z początku XX wieku) i osób je wygłaszających?

Dawid Gurfinkiel: Jako przedstawiciel gminy wyznaniowo żydowskiej i /osoba duchowna odpowiedzialna z koszerność stanowczo przeciwstawiam się wszelkiej mowie nienawiści. W odniesieniu do jednej z homilii biskupa chciałbym podkreślić, ze wszelkie odwoływanie się do materiałów typu ,, protokoły mędrców Syjonu „ czy tez inne konfabulujące dzieła są tandentnym psychologicznym chwytem, który ma za zadanie manipulowanie ludźmi, którzy niestety albo nie maja stosownego wykształcenia albo nie maja możliwości zweryfikowania zaszczepianych idei. Tylko osoby bez swojego zdania są wstanie ulegac tym wpływom – niestety odsetek ludzi podatnych na negatywne wpływy jest porażający. Dementując po raz wtóry teorie spiskowe dotyczące rzekomej chęci Żydów do zawładnięcia światem które zostały wysnute z dzieła rosyjskiego, a później przetłumaczone na wiele innych języków oczywiście wcześniej wyciętego z kontekstu oraz odpowiednio dodatkowo zredagowanego na taki sposób żeby powstał z tego paszkwil antysemicki ścigający naród Mojżeszowy, zwalczam przejawy wyżej wymienionych nadużyć.

K: Wśród części prawicowych środowisk modne stało się określenie „Semicki antypolonizm”. Ma ono wiązać się z powojennymi roszczeniami części polskich Żydów i stanowi nową odsłonę stereotypu Żyda zachłannego na pieniądze. Jak myślisz, czemu w świecie, w którym znikają „ostre” granice między państwami, odzywają się stare demony podziałów i niechęci?

DG: Żydowski antypolonizm to kolejna fikcja rodem z piekła , że się tak wyrażę . Trudno wypominać Żydom jakikolwiek rodzaj niechęci do Polski, z którą tak żywo byli i są związani. Praktycznie do roku 1939 nasza społeczność modliła się o pomyślność władz , prezydenta oraz całej Polski. W Polsce powstały szkoły nauki kultury żydowskiej , szkoły filozofii żydowskiej, kwitł handel i wszelkiego rodzaju inne dziedziny nauk oraz sztuka . Dodatkowe posiłkowanie się ksenofobicznymi tekstami, ze Żydzi to już na pewno nie znoszą Polski jest nie lada nadużyciem i przekłamaniem faktów. Nie zapominajmy o Żydach, którzy tu mieszkali i przelewali za nasza ziemie swoją krew. Przez wzgląd na ta świadomość powinniśmy oddać należyty szacunek nam sąsiadom z drugiej strony płotu, którzy koniec końców współtworzyli wspólny bogaty tygiel kulturowy którzy w obliczu licznych tragedii potrafili się jednoczyć dla wspólnego dobra… Obecnie politycy i niektórzy księża odkopują stare demony antysemityzmu przytaczając stereotypy o Żydach – że są np. chciwi i pazerni, przytaczając za przykład restytucje mienia . Bardzo często się wtedy pytam: co jest złego w odbieraniu spadku po swojej rodzinie? Czy jest to jakaś zbrodnia? Wydaje mi się, że każdy kto dowiedziałby się o bogatym wujku z Ameryki który zostawił spadek by się o niego upomniał ( to jak wygrana w totka tyle ze z naleciałościami martyrologii niestety ). Dla mnie powodem do szkalowania naszej nacji są po prostu pieniądze – zawsze były i będą one zarzewiem konfliktu, a zwłaszcza wtedy, kiedy trzeba zwrócić to co nigdy nie było nasze. Wojna stworzyła precedens przywłaszczania mienia teraz jej nie ma , wielu nigdy się o nie upomni ale Ci którzy jeszcze walczą o prawa do jego odzyskania powinni być traktowani jak ktoś kto chce wreszcie powrócić do domu. Powinniśmy to zrozumieć chociażby przez wgląd na długoletnia okupację.

K: Pamiętam spontaniczna akcje która urządziłeś w Łodzi – „Przytul Żyda”. Skąd pomysł na takie działania?

DG: Wymyśliłem akcje „Przytul Żyda” chyba dlatego ze z urodzenia jestem buntownikiem i chociaż jako chłopak nie wiedziałem jeszcze co to jest dekalog to w sercu podjąłem umowę sam ze sobą ze będę walczył o słabszych w imię słabszych i dla słabszych. Cóż, taki już jestem. Wymyśliłem ta akcje ponieważ miałem jakiś wewnętrzny kodeks który miał w jakiś sposób realizować sprawiedliwość i ducha tolerancji.

K: Co dla Ciebie dziś oznacza być polskim Żydem?

DG: Bycie Polskim Żydem to temat rzeka .. Postaram się w swojej odpowiedzi zbliżyć do myśli znanego poety Juliana Tuwima Dla mnie bycie Żydem z Polski to bycie Polskim Żydem , Polakiem Żydem, Żydem Polakiem To jest taniec dwóch tożsamości gdzie jedna ze stron czasami gubi kroki, ale w ogólnym rozrachunku ten taniec jakoś swobodnie i zgrabnie wychodzi. Dwie strony się godzą a skoro u mnie jest to możliwe to innym radzę się wstrzymać z wszelkimi pseudo wątpliwościami na ten temat ..( żeby nie zacytować dosłownie poety);) Wiem ze jest to wieczny odkrywczy proces badania i szukania odpowiedzi na pytanie jak to jest być Żydem w Polsce . Dla mnie ta ziemia to tez Polin ( z języka hebrajskiego „tu odpocznij” – tak nazywali ziemie pierwsi Żydzi, którzy byli tutaj zapraszanymi osadnikami.

K: II Sobór Watykański i pontyfikat JPII wniosły pewne zmiany co do nauczania Kościoła o Żydach. Dokumenty SWii przypominają o wspólnych korzeniach naszych religii, a JPII podkreślał, ze antysemityzm jest grzechem. Czy z Twoich doświadczeń wynika, ze Polacy znają i rozumieją to nauczanie?

DG: W wypowiedziach Jana Pawła || słyszeliśmy niejednokrotnie ze nienawiść do Żydów to czysty grzech. Muszę się z tym zgodzić – jak można np. całować stopy figurki Jezusa, a później najeżdżać na Żydów?! Dla mnie to jest albo rozdwojenie jaźni, brak elementarnej wiedzy albo jakieś jeszcze inne wypaczone zakłamanie. Nienawiść ogólnie jest zła, ale niezastosowanie się do woli Polskiego Papieża, niezrozumienie plus brak chęci na pojęcie dogmatu własnej wiary uważam za jakiś rodzaj chwilowej porażki, która trzeba przekuwać w świadomość i wzajemna miłość. Niestety w obecnym czasie często ludzie mówią mi, że potrzeba na to trochę więcej pracy niż do tej pory było to zakładane przez wielkich mędrców tego świata. Jednak ja i tak wierze w powodzenie tej misji.

K: Kiedy widzieliśmy się na spotkaniu „Przy szabasowych świecach” opowiadałeś bardzo ciekawie o koszerności posiłków i innych elementach kultury żydowskiej. Młodzi ludzie (akurat byli to harcerze) słuchali Cię z zapartym tchem. Myślisz, ze tero tupu edukacja i spotkania maja szanse zmniejszyć ilośc antysemickich zachowań, czy potrzeba czegos jeszcze?

DG: Zdarza mi się czasami udzielać wykładów na uniwersytecie dla studentów, czy w innych miejscach – na przykład dla harcerzy czy tez dla innych zainteresowanych. Za każdym razem po takim wykładzie odnoszę wrażenie, że tylko zaostrzam apetyt na wiedzę o mojej kulturze . To jest niezmiernie pocieszające i stanowiące obietnicę lepszego jutra, bo kto inny może wpłynąć na świat jak nie pełni wigoru i otwartego serca młodzi ludzie . .. Dlatego pomimo marazmu, rożnej polityki człowiek robi swoje – dla nas, dla Was i dla tych, którzy będą być może w nieco lepszych okolicznościach w zwykłej pięknej atmosferze nawet nie dialogu, nie tolerancji, a wypracowanej miłości.

Dawid Gurfinkiel – przedstawiciel gminy wyznaniowo żydowskiej w Łodzi, duchowny, rabi od spraw koszerności (Meshgijach), łodzianin.